مهاجرت، همواره یکی از تصمیمات بزرگ و سرنوشت ساز در زندگی افراد بوده است. بسیاری از افراد، مهاجرت را پلی برای رسیدن به رؤیاها، رفاه بیشتر و فرصتهای نو می دانند. با این حال، واقعیتهایی که پس از ورود به کشور مقصد با آنها مواجه می شویم، تفاوتهایی چشمگیر با تصورات ابتدایی دارد.
تجربه مهاجرت نشان داده است که علاوه بر امیدها و انگیزه های اولیه، مجموعه ای از دغدغه های مهاجران و چالش های جدید نیز وچود دارد؛ چالش هایی که اگر از پیش درک و پیش بینی نشوند، می توانند روند تطبیق و موفقیت در کشور مقصد را دشوار کنند.
در این مقاله، به بررسی مهمترین دغدغه های مهاجران در سالهای ابتدایی پس از مهاجرت خواهیم پرداخت؛ دغدغه هایی نظیر اشتغال، تنهایی، مسکن و دوری از خانواده. هدف ما این است که مهاجران و متقاضیان مهاجرت، با درک درست این مسائل، آمادگی بهتری برای مواجهه با واقعیتهای مهاجرت داشته باشند.
مهمترین دغدغه های مهاجران
-
دغدغه اول: پیدا کردن کار در کشور مقصد
یکی از نخستین و مهمترین چالش هایی که اغلب مهاجران پس از ورود به کشور مقصد با آن مواجه می شوند، مسئله اشتغال است. بسیاری از مهاجران تصور می کنند که صرف ورود به کشور مقصد، مسیر شغلی مطلوب آن ها هموار خواهد شد. اما واقعیت این است که بازار کار کشورهای مقصد، به ویژه در کشورهایی مانند کانادا، الزامات و معیارهای خاص خود را دارد که ممکن است برای مهاجران تازه وارد چالش‌برانگیز باشد.
شرایط بازار کار برای مهاجران
بازار کار در کشورهای مهاجرپذیر عمدتا رقابتی و تخصص‌محور است. استخدام در این کشورها معمولا مستلزم داشتن سابقه کاری مرتبط، آشنایی با فرهنگ سازمانی کشور مقصد و توانایی برقراری ارتباط حرفه ای است. بسیاری از کارفرمایان ترجیح می دهند افرادی را استخدام کنند که با ساختار و انتظارات محیط کاری آن کشور آشنا هستند.
نیاز به سابقه کار محلی
یکی از موانع جدی در مسیر اشتغال مهاجران، نداشتن سابقه کار محلی است. بسیاری از کارفرمایان در کشورهای توسعه یافته، به ویژه در مراحل اولیه استخدام، به دنبال رزومه هایی هستند که سابقه کاری داخل کشور را نشان دهد. حتی اگر فرد، سابقه شغلی قابل توجهی در کشور مبدا داشته باشد، ممکن است این تجربیات برای برخی موقعیت ها کافی تلقی نشوند.
چالش های معادلسازی مدارک و صلاحیت ها
در بسیاری از مشاغل تخصصی، به ویژه در حوزه هایی مانند پزشکی، مهندسی، آموزش و حقوق، مهاجران نیاز دارند مدارک تحصیلی و حرفه ای خود را با استانداردهای کشور مقصد معادلسازی کنند. این فرآیند ممکن است طولانی، پرهزینه و همراه با آزمون ها یا دوره های آموزشی اضافی باشد. نبود آگاهی کافی از این مراحل، می تواند منجر به تأخیر در ورود به بازار کار و بروز ناامیدی در میان مهاجران شود.
-
دغدغه دوم: تنهایی و انزوای اجتماعی مهاجران
یکی دیگر از واقعیت های کمتر مورد توجه در فرآیند مهاجرت، احساس تنهایی و انزوای اجتماعی است. مهاجران پس از ورود به کشور جدید، با محیطی مواجه می شوند که از نظر زبان، فرهنگ، سبک زندگی و تعاملات اجتماعی با آنچه در کشور مبدا تجربه کرده اند، تفاوت های قابل توجهی دارد. این تفاوت ها می تواند منجر به احساس غربت، عدم تعلق و حتی افسردگی شود.
تفاوت های فرهنگی و زبانی
زندگی در کشوری جدید مستلزم آشنایی با زبان رسمی، آداب اجتماعی، شیوه های ارتباطی و ارزش های فرهنگی آن کشور است. بسیاری از مهاجران در ماه های نخست، به دلیل تسلط ناکافی به زبان محلی یا درک ناکافی از هنجارهای فرهنگی، در برقراری ارتباط موثر دچار مشکل می شوند. این مسئله می تواند سبب کاهش اعتماد به نفس و افزایش احساس انزوا شود.
دشواری در ایجاد شبکه اجتماعی
در بسیاری از موارد، مهاجران خانواده و دوستان نزدیک خود را در کشور مبدا پشت سر می گذارند و وارد محیطی می شوند که هیچ ارتباط شخصی از پیش در آن ندارند. ساختن شبکه ای جدید از دوستان، همکاران و افراد همفکر نیازمند زمان، تلاش و گاهی عبور از موانع روانی و اجتماعی است. نبود این شبکه حمایتی، به ویژه در سال های ابتدایی مهاجرت، از اصلی ترین عوامل بروز احساس تنهایی است.
اثرات روانی مهاجرت
تنهایی مزمن در میان مهاجران می تواند منجر به پیامدهای روانی جدی شود؛ از جمله اضطراب، افسردگی، کاهش کیفیت خواب و افت بهره وری شغلی. به همین دلیل، سازمان های مهاجرتی و مشاوره ای در کشورهایی مانند کانادا، خدماتی را برای حمایت روانی مهاجران ارائه می دهند. با این حال، پذیرش نیاز به کمک و بهره گیری از این منابع، نیازمند آگاهی و آمادگی ذهنی فرد مهاجر است.
-
دغدغه سوم: تأمین مسکن مناسب و مقرون به صرفه
تأمین مسکن یکی از مسائل اساسی و گاه بحرانی برای مهاجران در ماه ها و سال های ابتدایی پس از ورود به کشور مقصد است. مسکن نه تنها به عنوان یک نیاز اولیه مطرح است، بلکه از نظر اقتصادی، روانی و اجتماعی نیز نقش مهمی در روند تطبیق مهاجر با شرایط جدید ایفا می کند.
هزینه های بالای اجاره یا خرید مسکن
در بسیاری از کشورهای مهاجرپذیر مانند کانادا، قیمت مسکن در شهرهای بزرگ و پرجمعیت به طور قابل توجهی بالاست. مهاجران، به ویژه در ابتدای ورود که ممکن است درآمد ثابتی نداشته باشند یا هنوز در جستجوی کار باشند، با مشکل تأمین هزینه های سنگین اجاره یا رهن مواجه می شوند. این مسئله می تواند موجب سکونت در مناطق کم‌کیفیت یا حتی شرایط نامناسب مسکونی شود.
چالش در یافتن محله مناسب برای زندگی
یافتن محله ای که هم از نظر امنیت، دسترسی به امکانات شهری و حمل و نقل مناسب باشد و هم متناسب با بودجه فرد مهاجر باشد، یک چالش اساسی است. علاوه بر این، بسیاری از مهاجران ترجیح می دهند در مناطقی زندگی کنند که جمعیت فارسی زبان یا مهاجران هم فرهنگ بیشتری وجود داشته باشد، که این خود رقابت در بازار مسکن را افزایش می دهد.
مشکلات قراردادهای اجاره و حقوق مستأجر
آشنایی ناکافی با قوانین اجاره نشینی، حقوق مستأجر، مفاد قراردادهای رسمی و نحوه مذاکره با مالکان، از دیگر مشکلاتی است که مهاجران با آن روبه رو هستند. برخی ممکن است بدون درک کامل مفاد قرارداد، متعهد به شرایطی شوند که در آینده بار مالی یا حقوقی سنگینی به همراه دارد. همچنین، تفاوت در عرف های فرهنگی بین کشور مبدا و کشور مقصد نیز می تواند به سوءتفاهم هایی در تعامل با موجر منجر شود.
-
دغدغه چهارم: دوری از خانواده و دلتنگی برای عزیزان
یکی از مهمترین و در عین حال نادیده گرفته شده ترین چالش هایی که مهاجران تجربه می کنند، دوری از خانواده و احساس دلتنگی است. هر چند مهاجرت می تواند فرصت های اقتصادی، تحصیلی یا شغلی فراوانی به همراه داشته باشد، اما به بهای فاصله عاطفی از نزدیکترین افراد زندگی نیز تمام می شود. این مسئله به ویژه در فرهنگ هایی مانند فرهنگ ایرانی که خانواده نقش محوری در زندگی فرد ایفا می کند، از اهمیت بیشتری برخوردار است.
اثرات عاطفی و روانی دوری از خانواده
دوری از والدین، خواهر و برادر، فرزندان یا همسر، می تواند به مرور زمان منجر به احساس خلأ عاطفی، غم غربت و کاهش انگیزه در مسیر مهاجرت شود. بسیاری از مهاجران، به رغم پیشرفت های شغلی یا تحصیلی، همچنان احساس نارضایتی درونی دارند که ریشه آن در پیوندهای خانوادگی گسسته شده است.
امکان دعوت خانواده یا مهاجرت خانوادگی
یکی از راهکارهایی که مهاجران برای کاهش این احساس دنبال می کنند، دعوت خانواده از طریق ویزای توریستی، اسپانسرشیپ خانوادگی یا برنامه های مهاجرت خانوادگی است. در کشورهایی مانند کانادا، راهکارهای قانونی برای پیوستن مجدد اعضای خانواده وجود دارد، اما این مسیرها غالبا زمانبر، پیچیده و دارای شرایط خاصی هستند. آگاهی از قوانین مهاجرتی و دریافت مشاوره تخصصی، در این مسیر بسیار ضروری است.
چالش های مهاجرت جداگانه اعضای خانواده
در بسیاری از موارد، مهاجرت به صورت تدریجی و مرحله ای انجام می شود؛ به این معنا که یک یا چند عضو خانواده ابتدا مهاجرت می کنند و سایرین در مرحله بعدی به آن ها ملحق می شوند. این نوع مهاجرت، هرچند از نظر مالی یا اجرایی منطقی به نظر می رسد، اما بار روانی قابل توجهی را بر اعضای خانواده وارد می کند؛ به ویژه کودکان یا سالمندانی که برای مدت طولانی از والدین یا فرزندان خود جدا می مانند.
راهکارهای عملی برای مقابله با دغدغه های مهاجرت
درک دغدغه ها، تنها گام نخست در مسیر مهاجرت موفق است. گام بعدی، یافتن و به کارگیری راهکارهای عملی و قابل اجرا برای مدیریت این چالش هاست. در ادامه، برای هر یک از دغدغه های مطرح‌شده، راهکارهایی ارائه می شود که می تواند به مهاجران کمک کند با شرایط جدید خود سازگارتر شوند و آینده ای روشن تر برای خود و خانواده شان رقم بزنند.
راهکارهای مقابله با دغدغه اشتغال
- شبکه سازی حرفه ای (Networking): شرکت در رویدادهای کاریابی، انجمن های مهاجران، لینکدین و ورک‌شاپ ها به شناخت بازار کار و معرفی توانمندی های شما کمک می کند.
- داوطلبی (Volunteer Work): انجام کارهای داوطلبانه در سازمان های محلی می تواند به ساخت سابقه کار محلی و کسب تجربه واقعی کمک کند.
- دوره های بازآموزی و مهارت‌افزایی: شرکت در دوره های آموزشی و دریافت گواهی نامه های معتبر محلی، شانس استخدام شما را افزایش می دهد.
- مشاوره شغلی: استفاده از خدمات مراکز مشاوره شغلی مهاجران برای تدوین رزومه، آمادگی مصاحبه و تعیین مسیر شغلی مفید است.
راهکارهای مقابله با تنهایی و انزوای اجتماعی
- شرکت در رویدادهای فرهنگی و اجتماعی: مشارکت در برنامه های اجتماع های ایرانی، فرهنگی یا محلی باعث ایجاد حس تعلق و یافتن دوستان جدید می شود.
- یادگیری زبان رسمی کشور مقصد: تقویت مهارت های ارتباطی، کلید اصلی ایجاد ارتباط اجتماعی است.
- عضویت در انجمن ها و گروه های مهاجران: گروه های آنلاین و حضوری مهاجران به اشتراک تجربه و پشتیبانی عاطفی کمک می کنند.
- مشاوره روانشناسی: در صورت نیاز، استفاده از خدمات سلامت روان و مشاوره فردی یا گروهی می تواند بسیار کمک‌کننده باشد.
راهکارهای مقابله با چالش مسکن
- مطالعه دقیق بازار مسکن: استفاده از وب‌سایت ها و اپلیکیشن های معتبر مسکن برای مقایسه قیمت ها و بررسی محله ها بسیار ضروری است.
- مشورت با مشاور املاک رسمی و آشنا با امور مهاجران: مشاوران متخصص می توانند در انتخاب منطقی ترین گزینه ها کمک کنند.
- بررسی حقوق مستأجران: آشنایی با قوانین اجاره و حقوق خود از منابع رسمی، از بروز مشکلات آینده جلوگیری می کند.
- برنامه ریزی مالی: تعیین بودجه مشخص برای اجاره، قبوض و هزینه های جانبی پیش از امضای قرارداد اهمیت بالایی دارد.
راهکارهای مقابله با دوری از خانواده
- برنامه ریزی برای دیدار منظم: استفاده از ویزای توریستی برای دعوت خانواده، یا سفرهای دوره ای به کشور مبدا در صورت امکان.
- پیگیری فرآیند اسپانسرشیپ: بررسی امکان مهاجرت اعضای خانواده از طریق برنامه های قانونی و ارائه درخواست رسمی.
- ارتباط منظم از طریق فناوری: تماس تصویری، جلسات خانوادگی آنلاین، ارسال هدایا و ارتباط مداوم عاطفی از راه دور.
- ایجاد جامعه حمایتی محلی: حضور در جمع هایی که ارزش های فرهنگی مشترکی دارند، می تواند بخشی از خلأ عاطفی را جبران کند.
کلام آخر افق ماندگار درباره دغدغه های مهاجران
مهاجرت مسیری است پرچالش، اما در عین حال سرشار از فرصت. آگاهی، آمادگی و بهره گیری از منابع حمایتی می تواند دغدغه های مهاجران را کاهش داده و مسیر را برای موفقیت هموار سازد.
گروه بین‌المللی افق ماندگار با شناخت عمیق از واقعیت های مهاجرت و تجربه ی همراهی با هزاران مهاجر، در تمام این مسیر کنار شماست.
از شما دعوت می کنیم تجربیات شخصی، دیدگاه ها و سؤالات خود را در بخش نظرات همین صفحه یا از طریق شبکه های اجتماعی با ما به اشتراک بگذارید. همچنین، اگر دغدغه هایی را تجربه کرده اید که در این مقاله به آن ها اشاره نشده، خوشحال می شویم درباره آن ها بدانیم تا در مطالب آتی به آن ها بپردازیم.
